دهه نود یک دوره طلایی برای مد و استایل خیابانی بوده که امروزه به طور مداوم مورد اشاره قرار میگیرد. همچنین زمان مناسبی برای فرهنگ و موسیقی پاپ بوده است. مد در اواخر دهه 90 و اوایل 2000 حس نوستالژی را القا میکند. بسیاری از آیتمهای دوستداشتنیها مربوط به این زمان بودهاند. در ادامه نگاه مختصری به فشن دو دهه 90 و 2000 داریم.
دهه 90
مد در دهه 90 موجی از ظاهرهای مینیمالیستی را برانگیخت و از اِپٌلها و مدل موهای حجیم که مد دهه 80 را تسخیر کرده بود فاصله گرفت. لباسهای کژوال و شیک پیراهنهای اسلیپ[1]، تیشرتهای بَگی و لباسهای ورزشی مد دهه 90 را تشکیل میدهد. در حالی که اوایل دهه لباسهای ورزشی با رنگ روشن، که یادگاری از مد دهه80 بود، محبوب بودند در اواخر دهه 90 پیراهن اسلیپ ظریف ترند اصلی را تشکیل میدادند. صنعت موسیقی و فیلم بر ترندهای محبوب دهه مانند استایلهای گرانج[2]، سرهمیهای جین، دامنهای کوتاه، و ژاکتهای پشمی تاثیر گذاشت. محبوب ماندن استایلهای خیابانی و لباسهای ورزشی نشان میدهد که مد دهه 90 همچنان بر فشن امروز تاثیرگذار است.
فشنآیکونهای دهه 90
فشنآیکونها که شامل ستارههای سینما، ورزشکاران و نوازندگان میشدند، در این دهه به نمادهای تاثیرگذار مد تبدیل شدند و هر یک سبک خود را گسترش داد. برای مثال مانند جنیفر لوپز[3] برخلاف سایر سلبریتیها که سبک مینیمال را انتخاب کرده بودند، از لباسهای رنگارنگ با طرحهای پیچیده استفاده میکرد و زرقوبرق را وارد فشن این دهه کرد. دنیس رادمنِ[4] بسکتبالیست، شلوارهای جین گشاد و پیرسینگها را ترند کرد و جونیور فردی پرینز[5] و برد پیت[6] استایل پرپی شامل پیراهنهای آکسفورد و عینکهای ظریف را انتخاب کردند.
همانطور که اشاره کردیم صنعت موسیقی نیز تاثیر زیادی بر شکلگیری مد دهه 1990 داشت مانند فرهنگ هیپهاپ که کتهای بزرگ و شلوار جین گشاد را تبدیل به لباسهای معمولی کرد.
سوپر مدلها
مد دهه 90 به دلیل وجود سوپر مدلها به یک پدیده جهانی تبدیل شد. سوپر مدلهایی مانند یاسمین گوری[7]، دوون اوکی[8]، سیندی کرافورد[9]، لیندا اوانجلیستا[10]، تاتیانا پاتیتس[11]، نائومی کمپل[12]، کیت ماس[13] و کریستی تورلینگتون[14] مد دهه 90 را در ران ویها، فیلمها و اکرانهای تلویزیونی به نمایش گذاشتند.
خرده فرهنگها
در حالی که مضامین ثابتی در مد دهه 90 وجود داشت، خرده فرهنگهایی نیز به وجود آمد که هر کدام ظاهر منحصربهفرد خود را داشتند که در اینجا به آنها میپردازیم:
- گرانج: پیراهنهای فلانل[15] تیره و شلوار جین پاره به لباس خاص دهه 90 تبدیل شد و با افزایش محبوبیت گروههایی مانند نیروانا[16] و پرلجم[17] این ظاهر معمولی به بخش اصلی مد دهه 90 تبدیل شد. همچنین کفشهای دکتر مارتینز[18] و چکمههای رزمی نیز جزء اصلی خردهفرهنگ گرانج بودند.
- پرپی[19]: پیراهنهای سایز بزرگ، شلوار جین فاق بلند، دامنهای مینی چهارخانه به همراه تاپ و کت و شلوارهای همسان؛ همگی از خرده فرهنگ پرپی تبدیل به مد دهه 90 شده بودند.
- پانک: روند پانک مرتبط با مد دهه 90 شامل الگوهای جسورانه، موهای موهاک روشن و کتهای چرمی مشکی بود. شلوار جین پاره و گردنبندهای چوکر نیز به قطعاتی خاص تبدیل شدند که در دوران پانک در دهه 90 پوشیده میشدند.
ترندهای دهه 90
رویکرد مینیمالیستی دهه 90 باعث به وجود آمدن لباسهای اسلیپ شد که نقش کلیدی را در ترند لباس بیرون داشت و هنرپیشگانی مانند جنیفر آنیستون[20] و گوئینت پالترو[21] آن رادر فرش قرمز هم پوشیدند. کمربندهای زنجیری با الهام از هیپهاپ، تیشرتهای گشاد با طرحهای رنگارنگ، پیراهنهای بزرگ، اسکرانچی[22]، اورال و لباسهای ورزشی به یکی از اصلیترین لباسهای مد دهه 90 تبدیل شدند. مجریان اغلب پیراهنهای ورزشی گشاد روی صحنه میپوشیدند در حالی که سایر چهرهها، لباسهای ورزشی پوشش روزمرهشان شده بود. به عنوان مثال پرنسس دایانا[23] اغلب یک شورت دوچرخه سواری، یک سویشرت بزرگ و یک جفت کفش ورزشی سفید میپوشید. این ظاهر به تصویری نمادین از لباسهای غیر رسمی دهه 90 تبدیل شد.
دهه 2000
پالت رنگی دهه 2000 با رنگهای براق و متالیک پر شده بود. لباسهای رایج برای زنان شامل تاپهای مشبک یا روسری تاپ، یقههای هالتر، دامنهای چیندار یا چرمی، شلوارهای براق، کیفهای باگت، صندلهای بنددار کوچک، گیرههای مو و کفشهای درخشان بود. برای مردان معمولاً شامل کتهای چرمی، پیراهنهای مردانه و کفشهای درشت بودند. آیکونهای این دوره بریتنی اسپیرز[24] و گروه پسرانه NSYNC بودند که جاستین تیمبرلیک[25] عضو این گروه بود. از دیگر آیتمهای دهه 2000 که در اوایل دهه گرایشهای زیادی را به سمت خودش داشت، لباسهای کژوال و لباسهای تفریحی بود مانند کراپ تاپ، دامنهای جین، شلوار جین گشاد دمپا، شلوار کارگو، ژاکت، هودی، صندلهای پلتفرم، چکمههای آگ و کفشهای کتانی برای خانمها و برای آقایان نیز شامل جین زاپدار، شلوار کارگو، ستهای ورزشی، پیراهن راگبی و پولو، صندل لاانگشتی، و کفشهای آکسفورد و اسنیکرز بود. جین به یکی از پوششهای اصلی مردان و زنان تبدیل شد و فراتر از شلوار رفت و به پیراهن، ژاکت و کلاه نیز سرایت کرد.
اواسط دهه مد از سبک بوهمین دهه 1960 سرنخ میگرفت. شلوارهای یوگا، شلوارهای جین بلند، تاپهای روستایی و پیراهن روی شلوار جین انتخاب زنان بود که اغلب با اکسسوریهایی مانند کمربندهای درشت، عینک آفتابی هوانوردی، دستبندهای ژلهای، دستمالهایی که یا به گردن میبستند یا به به جای کمربند استفاده میشدند و کفشهای باله جفت میشدند. مردان نیز آیتمهای دهه 60 مانند شلوارکهای کارگو، تیشرتهای کلاسیک راک، پیراهنهای گاوچران و تیشرتهای هنلی را میپوشیدند.
بسیاری از سبکها از اوایل و اواسط دهه 2000 به جز چند استثنا به اواخر دهه منتقل شدند. برای خانمها کراپتاپها با لباسهای مجلسی جایگزین شد، دامنهای کوچک جای خود را به لباسهای عروسکی داد و رنگهای نئونی و شلوار جین پاره مد شدند. مد مردانه در اواخر دهه 2000 ترکیبی از مدلهای دهههای 50 و 80 بود؛ کتهای چرمی مشکی، شلوار جین باریک، تیشرتهای ادهاردی[26]، پیراهن فلانل، ژاکت یقه هفت، چکمههای موتورسیکلت و همچنین کت و شلوارها به روز شدند تا برشی باریکتر داشته باشند.
چه مدهایی بازگشتهاند
بسیاری از روندهای مد اواخر دهه 90 و اوایل 2000 در هفتههای مد بازگشتهاند. تکرارهای جدید قطعاً با اضافه شدن جزئیات مدرن به روز میشوند اما دیانای اولیه باقی میماند. در ادامه آیتمهایی که دوباره به چرخه مد بازگشتهاند را میبینیم:
- لباس ورزشی مخملی: این یک قطعه نمادین بود که پاریس هیلتون[27]، بریتنی اسپیرز، بیانسه[28] و جنیفر لوپز میپوشیدند و نمادی از اوایل دهه 2000 بود که اینک بازگشته است و به نظر نمیرسد به این زودی از بین برود.
- هالتر تاپ: هالتر تاپها دهههاست که وجود داشتهاند و اولین حضورش در سال 1955 بوده است و همچنان همیشه به مد سر میزند.
- کفش پاشنه بچه گربه[29]: به نظر میرسد بسیاری از طراحان تاثیرگذار از جمله دیور، طرفدار بازگشت پاشنه بچه گربه هستند.
- کیف باگت: اواخر دهه 90 و اوایل 2000 به عنوان یک آیتم اصلی در نظر گرفته میشد. باگت که با بازگشتش در دستان بلا حدید و کندال جنر ثابت میکند که یکی از محصولات اصلی دهه 2020 است به راحتی با طیف وسیعی از ظاهرها همراه میشود.
- ژاکت کشباف کاردیگان: در دهه 90 در صورت بروز سرما هیچ چیز مانند یک کاردیگان، برای انداختن روی شانه ها مناسب نبود و امروزه افراد مشهوری همچون کندال جنر آنها را میپوشند.
همچنین لباسهای شفاف، جورابهای تا زانو، چوکرهای چرمی، دامنهای مینی، صندلهای بنددارِ پاشنهدار و بسیاری چیزهای دیگر راه خود را به مد امروزی یافتهاند.
نویسنده: فرشته نجفی
دبیر محتوایی وبسایت: غزل وفا
پانویس:
[1] Slip dress [2] Grunge [3] Jennifer Lopez [4] Dennis Rodman [5] Freddie James Prinze
[6] Brad Pitt [7] Yasmeen Ghauri [8] Devon Aoki [9] Cindy Crawford [10] Linda Evangelista
[11] Tatjana Patitz [12] Naomi Campbell [13] Kate Moss [14]Christy Turlington [15] Flannel
[16] Nirvana [17] Pearl Jam [18] Dr Martenz [19] Preppy [20] Jennifer Aniston
[21] Gwyneth Paltrow [22] Scranchi [23] Diana Princess [24] Britney Spears [25] Justin Timberlake
[26] Ed hardy [27] Paris Hilton [28] Beyonce [29] Kitten heels
منابع:
- https://www.masterclass.com/articles/1990s-fashion
- https://www.centralcasting.com/quick-guide-2000s-fashion/
- https://ontherecordunisa.com/2020/04/03/the-90s-and-2000s-fashion-trends-making-a-stylish-comeback/
- https://www.whowhatwear.co.uk/2000s-fashion
- https://www.marieclaire.com/fashion/g26907530/2000s-fashion-trends/
- https://www.cosmopolitan.com/style-beauty/fashion/g18923532/popular-1990s-fashion-trends/