معرفی اصطلاحات فشن؛ مقایسه‌ شباهت‌ها و تفاوت‌ها(قسمت اول)

این مقاله به بررسی اصطلاح‌های فشنی می‌پردازد که ممکن است شبیه به هم به نظر برسند اما در واقع با هم متفاوت و نباید اشتباهاً به جای یکدیگر به کار روند. در ادامه به توضیح شباهت‌ها و تفاوت‌های 7 جفت از این اصطلاحات می‌پردازیم.

اوت کوتور و کوتور

کوتور: اوت کوتور به‌ معنای دوزندگی سطح بالاست که در آن، لباس‌ها توسط خیاطان بسیار مجرب  به‌صورت سفارشی دوخته می‌شوند؛ تمام مراحل دوخت با دست انجام می‌گردند و پارچه‌ها بسیار با‌کیفیت و گران هستند. در بعضی موارد، پارچه‌سازی‌های بسیار خاص با متریال باارزشی مانند سنگ‌های قیمتی اجرا می‌شود. فرایند تولید این لباس‌ها بسیار طولانی‌تر از لباس‌های عادی است. با این اوصاف، این لباس‌ها بسیار گران‌قیمت هستند و توسط مشتریان عادی خریداری نمی‌شوند.

اوت کوتور: برای اینکه برندها در دسته اوت کوتور قرار گیرند باید طبق قوانین وزارت صنایع فرانسه عمل می‌کنند و عضو اتاق سندیکای اوت کوتور باشند. از جملۀ این قوانین سخت‌گیرانه عبارتند از:

– ارائۀ دو کالکشن در سال (در ماه ژانویه و ژوئیه) با حداقل پنجاه طرح جدید، شامل لباس‌های روزانه و شب

– داشتن یک آتلیه در پاریس با حداقل پانزده کارمند تمام‌وقت

– داشتن یک آتلیه با حداقل بیست کارمند فنی تمام‌وقت

– حداقل یک پرو در هنگام تولید لباس سفارشی برای مشتریان خصوصی

آندروژنی و یونی‌سکس

یونی‌سکس: استایلی با ویژگی یونی‌سکس، شامل عناصری می‌شود که  جامعه، آن‌ها را به‌عنوان پوشاک مورداستفادۀ دو گروه زن و مرد پذیرفته‌است؛ برای مثال یک تی‌شرت با اندارۀ معمول، یونی‌سکس محسوب می‌شود.

آندروژنی: استایل آندروژنی عناصری را در خود دارد که اتفاقاً جامعه آن‌ها را اصطلاحاً و سنتاً مردانه یا زنانه تصور می‌کند. این عناصر جنسیت دارند مثل پاپیون صورتی روی دامن. ترکیب کلیشه‌های زنانه و مردانه در این استایل، به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که هر دو جنبۀ روان فرد را به نمایش بگذارند.

آندروژنی برخلاف یونی‌سکس، فراتر از استایل است؛ چراکه در شخصیت و رفتار هم نمود دارد. همۀ ما، تمامی کلیشه‌های سنتی مردانه و زنانه را در عمق وجود خود داریم؛ چراکه قبل از اینکه یک مرد یا زن باشیم، یک انسان هستیم. اما، بسته به اینکه چقدر این کلیشه‌های درونی را ابراز می‌کنیم، می‌توانیم ظاهر و رفتاری بیشتر متمایل به زنانگی (femininity)، مردانه (masculinity) و یا آندروژنی (androgynous)، داشته باشیم.

فوتوریسم و آوانگارد

فوتوریسم: فوتوریسم یک جنبش هنری و اجتماعی است که در اوایل قرن بیستم شکل گرفت. این جنبش بر پویایی، سرعت، تکنولوژی، جوانی، خشونت و ارج‌نهادن بر مدرنیته تأکید داشت. هدف هنر فوتوریست در قرن بیستم، به‌تصویرکشیدن پویایی، انرژی و حرکت زندگی مدرن بود و از عناصر نئوامپرسیونیسم و کوبیسم برای خلق آثار و بیان ایده‌ها کمک می‌گرفت. این سبک، گذشته و هنجارهای هنری سنتی را رد می‌کند.

به‌طور کلی فوتوریسم، نگاهی به سمت آینده دارد؛ در حال حاضر این سبک در فشن، با رنگ‌های براق و سرد، به‌ویژه آبی و نقره‌ای، بافت فلزات، فرم‌های خشن و شکسته و بیشتر با موضوعات فیلم‌های علمی‌تخیلی، تکنولوژی، فضا و سیارات و همین طور موجودات فضایی شناخته می‌شود.

آوانگارد: سبک آوانگارد یک جریان مستقیم، پیشرو و اصطلاحی گسترده است که به هر جنبش هنری که جلوتر از زمان خود باشد، اشاره دارد. این سبک با هدف قراردادن مرزهای فرهنگی، هنجارهای اجتماعی را تغییر می‌دهد. ماهیت آن تجربی است و هر هنرمند بیان شخصی و خاص خود را دارد و نمی‌توان مؤلفه‌های یکسانی برای آن مشخص کرد. طراحان لباس ژاپنی مانند ری کاواکابو، ایسی میاکه و یوجی یاماموتو از پیشگامان سبک آوانگارد در فشن هستند.

هدف سبک آوانگارد تزیین بدن با روش‌های نوآورانه و جدید و ایجاد گفتمان میان بدن و محیط است. بی‌توجهی به مقیاس‌پذیری و استانداردهای زیبایی، ساختارهای مجسمه گونه و نداشتن محدودیت در انتخاب متریال، از ویژگی‌های سبک آوانگارد در فشن است.

کلاسیک و بیسیک

آیتم‌های بیسیک: اجزای پوششی ساده با رنگ خنثی و کاربردی که به‌راحتی با انواعی از لباس‌ها در استایل‌های متفاوت چیدمان می‌شوند. می‌توان آن‌ها را در فصل‌ها و موقعیت‌های مختلف پوشید؛ مثل یک تی‌شرت سفید یا یک هودی مشکی. اغلب آیتم‌های بیسیک، بخشی از پوشاک کلاسیک را تشکیل می‌دهند. البته نه همیشه چراکه آیتم‌های بیسیک می‌توانند طبق زمان حال، مطابق ترندها به‌روزرسانی شوند؛ برای مثال یک کراپ تاپ تک‌رنگ؛ اما کلاسیک‌ها وابسته به مد زمانه نیستند.

آیتم‌های کلاسیک: پوشاکی بی‌زمان و ساده با برش‌های مستقیم و تمیز، طراحی متقارن و شناخته‌شده که در چرخۀ مد ماندگار هستند. این پوشاک معمولاً از متریال مرغوب تهیه می‌شوند. تفاوت مهم کلاسیک‌ها از آیتم‌های بیسیک این است که شرط آنها بی‌زمانی‌ است (عدم وابستگی به زمان).

الزاماً آیتم‌های کلاسیک، قابل چیدمان با انواع آیتم‌ها نیستند. آیتم‌هــــــای کلاســــیک نســــبت به بیســـیک‌ها در استایل‌های محدودتری قابــــــل جای‌گذاری هستند؛ مثلاً یک کراپ تاپ بیسیک را می‌توان هم در یک ظاهر راک دید، هم کژوال، هم رمانتیک و…؛ اما الزاماً یک کت با برش کلاسیک در انواع استایل‌ها جای ندارد.

کت‌واک و رانوِی

کت‌واک: هر دو اصطلاح کت‌واک و رانوی، به‌معنای پلتفرمی هستند که محصولات برندهای فشن را در طی فشن‌شوها، به نمایش می‌گذارند؛ کت‌واک اما مشخصاً، سکویی تی‌شکل و باریک، بالاتر از سطح زمین است که در دو طرف آن، شرکت‌کنندگان با فاصلۀ کمی از سکو نشستند و مدل‌ها بر روی آن راه می‌روند. کت‌واک بیشتر در فشن‌شوهای برندهای کوچک‌تر به کار می‌رود و فضایی خودمانی‌تر دارد.

رانوی: رانوی اما پلتفرمی‌ست هم‌سطح زمین، عریض‌تر و درازتر که بیشتر محل برگزاری فشن‌شوهایی با اجرای دراماتیک، خلاقانه‌تر و گاهاً دارای داستان و هنر اجرا می‌باشد. رانوی می‌تواند شامل محیط بسته یا باز باشد و تنوع بالایی در طراحی دارد. رانوی بیشتر محل برگزاری محصولات برندهای دیزاینر و های‌اِند محسوب می‌شود و دارای فضای سنگین و رسمی‌تری است.

رِترو و وینتیج

وینتیج: پوشاک و به‌طور کلی، محصولات وینتیج، مصنوعاتی هستند که قدمت آنها از معمولاً از بیست تا صد سال متغیر است. البته این اعداد در منابع مختلف می‌تواند متفاوت باشد؛ اما رایج‌ترین بازۀ زمانی در میان منابع که یک آیتم را، در گروه محصولات وینتیج قرار می‌دهد، همین بازۀ زمانی‌ست.

رِترو: محصولات و حتی مفاهیمی که معرف فشن بازۀ زمانی خاصی، معمولاً از میانۀ قرن بیستم تا پایان آن هستند. آیتم‌های رترو، اغلب آثاری از مد دهه‌های پنجاه تا نود را با خود به‌همراه دارند و الزاماً قدیمی نیستند؛ بلکه ممکن است به‌تازگی تولید شده باشند؛ اما همگی حامل ترندهای گذشته می‌باشند. ترندهایی که به چرخۀ مد بازگشتند. برخلاف آیتم‌های وینتیج، یک مد‌ل‌موی خاص و یا یک نوع دکور خانه هم می‌تواند رترو باشد.

کارگردان هنری (creative director) و کارگردان خلاق (art director)

کارگردان خلاق (مدیر خلاقیت): کارگردان خلاق و یا مدیر خلاقیت (Creative Director)، رهبر ارشد یک برند یا پروژه است که هدایت و نظارت بر تیم خود را بر عهده دارد. او مسئول و ناظر بر هدف‌گذاری‌ها، تدوین استراتژی‌ها و ایده‌پردازی‌ها، همسو با هویت و چشم‌انداز برند یا پروژه است. مدیر خلاقیت نقشه راه را ترسیم می‌کند و نحوه اجرای تمامی فرآیندها را تا رسیدن به هدف برای اعضای تیم خود شرح می‌دهد.

کارگردان هنری (مدیر هنری): مدیر خلاقیت، مسئول هدایت ایده‌پردازی‌های برند یا پروژه در مسیر استراتژیک است؛ اما نحوۀ نمایش ایده‌ها به‌صورت بصری بر عهدۀ کارگردان  یا مدیر هنری (Art Director) می‌باشد. او بر ابعاد بصری و زیبایی‌شناسی پروژه تمرکز می‌کند. مدیر هنری بر طراحان گرافیک، عکاسان، تدویگران و دیگر متخصصان بصری نظارت دارد. او در تماس با مدیر خلاقیت است تا مناسب‌ترین آیتم‌های بصری در راستای چشم‌انداز کلی پروژه انتخاب شود.

 

نویسنده: رضوان شجاعیان

دبیر محتوایی وبسایت: غزل وفا