چگونه فشن از تاریخ هنر ایده گرفته است؟

هنر و مد رابطه‌ای نزدیک و متقابل به هم دارند. هر دو به‌عنوان اشکال بیان خلاق عمل می‌کنند و به افراد اجازه می‌دهند شخصیت، ایده‌ها و احساسات خود را به نمایش بگذارند. صنعت مد برای افزایش سرمایه فرهنگی خود از هنر بهره می‌گیرد. علاوه بر این، هنر و مد می‌توانند به شیوه‌های مختلف بر یکدیگر تأثیر بگذارند و الهام‌بخش باشند. بسیاری از برندهای مد با همکاری هنرمندان مجموعه‌های منحصربه‌فردی خلق می‌کنند. این همکاری‌ها اغلب شامل ترکیب آثار هنری، الگوها یا مفاهیم در طرح‌های لباس است. هنگامی که طراحی مد اشاره آشکاری به یک سبک یا موتیف نقاشی دارد یا یک اثر هنری خاص را نقل می‌کند، جایگاه و ارزشی که هنرمند یا اثر در طول تاریخ کسب کرده است به طراحی مد نیز منتقل می‌شود. این انتقال به چند روش صورت می‌گیرد:

• هنرمند طراح فشن (نه کاستوم) می‌شود. یکی از نمونه‌ها لباس مردانه جاکومو بالا[1] هنرمند فوتوریست در سال 1914 است که به نقاشی‌های خودش اشاره می‌کند.
• طراح از هنرمندان برای تزیین لباس استفاده می‌کند؛ مانند همکاری سالوادور دالی هنرمند سورئال و برند السا اسکیاپارلی در سال 1937.
• مد یک سبک معاصر در نقاشی را به‌عنوان موتیف تزئینی بر روی لباس اجرا می‌کند. مانند مجموعه هنر پاپ ایوسَن لوران و همکاری او با موندریان در سال 1966
• شیوه نمایش مجموعه به تابلویی هنری-تاریخی تبدیل می‌شود؛ مانند کت‌واک ویوین وست وود در سال 1994 که به آثار فرانتس-خاور وینترهالتر و دیگر هنرمندان امپراتوری دوم اشاره می‌کرد.
• بازخوانی مد در مجله یا سایر رسانه‌های تبلیغاتی، طرح را وارد یک محیط هنری می‌کند؛ مانند عکس‌های کارل لاگرفلد در سال 1997 که عمداً از نقوش باهاوس کپی می‌کنند.

یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های تأثیر هنر بر مجموعه‌های مد، آثار طراح آیکونیک فشن، مادلین ویونت است. او از مجسمه‌ها و نقاشی‌های یونان باستان الهام گرفت تا مجموعه‌هایش را بین دهه‌های 1910 تا 1940 خلق کند. سبک مشخص او بهره‌گیری از پارچه‌های سبک و ریزش دار مانند کرپ ابریشمی یا ژرسه به‌منظور  ایجاد خطوط ظریف برای نمایش منحنی‌های بدن بود؛ گویی لباس‌ها، سابژه‌ها را در مجسمه‌های کلاسیک نشان می‌دادند.

هنر در سایر حوزه‌های فشن مانند تبلیغات و استایلینگ نیز الهام‌بخش است. این همکاری به هنرمندان اجازه می‌دهد تا آثار خود را از رسانه‌های سنتی، مانند نقاشی یا مجسمه‌سازی، به قلمرو مد گسترش دهند. طراحان مد اغلب به جنبش‌های هنری ازجمله امپرسیونیسم، کوبیسم، اکسپرسیونیسم انتزاعی یا دادائیسم نگاه می‌کنند تا از نقوش، رویکردها و مفاهیم الهام بگیرند. از سوی دیگر، مد می‌تواند به‌عنوان نوعی هنر پوشیدنی در مواجه با مشکلات زیست‌محیطی، سیاسی و اجتماعی، صدای مردم جامعه خود یا جهان باشد. هنرمندان و طراحان اغلب از آثار خود برای اظهارنظر یا نقد جنبه‌های مختلف جامعه مانند نقش‌های جنسیتی، سرمایه‌داری و مصرف‌گرایی استفاده می‌کنند.

برند اترو برای کالکشن بهار/تابستان 2023 کمپین تبلیغاتی به نام باغ عدن اتروپیا( تلفیق نام برند و اتوپیا) طراحی کرد. مارکو دی وینچنزو، مدیر خلاقیت جدید برند با الهام از نقاشی‌ها و پرتره‌های پیش رافائلی‌، چشم‌اندازی رؤیایی و شاعرانه از بهشت با محوریت سیب، میوه نمادین مجموعه و نمادی قدرتمند از عشق، اغوا و ابدیت نمایش می‌دهد.

دیور در کمپین تبلیغاتی فصل بهار 2021 به سراغ آثار نقاشی دوره رنسانس و باروک به‌ویژه کاراواجو و کاراکترهای زنانه ویرجینیا وولف رفت. در این تصاویر، سیلوئت‌هایی با تنالیته‌های درخشان آبی، قرمز و طلایی برجسته است. فیگور مدل‌ها، پارچه‌های دراپه روی میز و پرتو نور در تاریکی، فضایی رمانتیک ایجاد کرده  که همسو با سبک دیور است.

پیرپائولو پیچیولی، مدیر خلاقیت برند والنتینو در کالکشن بهار 2017 از تابلو مشهور «باغ لذت‌های زمینی» اثر بوش الهام گرفت. در این مجموعه والنتینو با یکی از تأثیرگذارترین طراحان دهه 70 و 80 میلادی، زاندرا رودز[2] همکاری کرد. سبک ویمسیکال زاندرا روی پارچه‌های سبک، در شیدهای عمدتاً صورتی، قرمز و خردلی با گلدوزی و تکنیک‌های مختلف چاپ به چشم می‌خورد.

آثار هنری کازیمیر مالوویچ[3]، هنرمند جنبش هنری سوپرماتیسم، الهام‌بخش کالکشن زمستان 2009 برند واندرکایند[4] بود.

جان گالیانو در مجموعه مد لباس کریستین دیور در بهار 2008 به سراغ آثار مشهور نقاش نمادگرا، گوستاو کلیمت[5] رفت و از نقوش هندسی و طلایی او در مجوعه نقاشی‌های «فاز طلایی» الهام گرفت. گوستاو کلیمت به دلیل استفاده از ورق طلا و به تصویر کشیدن بدن و مناظر زنانه مشهور است و  تأثیر نمادگرایی فاز طلایی او را می‌توان در آثار دیگر طراحان مد مانند ریک اوونز، ژیوانشی و الکساندر مک‌کویین مشاهده کرد.

در سال 2007 خانه مد کریستین دیور شصتمین سالگرد تأسیس برند خود را در کاخ ورسای جشن گرفت. این مراسم ادای احترامی به نقاشان مورد علاقه دیور مانند رامبراند، پیکاسو، ولاسکوز، میکل آنژ و دیگران بود. نائومی کمبل لباسی با الهام از نقاش پیش رافائل، آلما تادما[6] بر تن داشت. لیندا اِوانجلیستا نیز در یک لباس تافته قرمز با الهام از آثار کاراواجو و آمبر والتا در پیراهنی آبی شبیه به نقاشی‌های هنرمند امپرسیونیسم پیرآگوست رنوآر[7] ظاهر شدند.

در  انتها باید گفت رابطه بین فشن و هنر با الهام گرفتن طراحان فشن از هنرهای تجسمی و جنبش‌های هنری تنها محدود به طراحی و تولید پوشاک و اکسسوری نیست و گستره این همکاری را می توان در پروژه های بازاریابی و تبلیغاتی برندها، عکاسی و استایلینگ مشاهده کرد.

 

 

نویسنده: مریم غلامی

دبیر محتوایی وبسایت: غزل وفا

 

پانویس:

[1] Giacomo Balla    [2] Zandra Rhodes    [3] Kasimir Malevich    [4] Wunderkind   

[5] Gustav Klimt     [6] Alma Tadema      [7] Pierre Auguste Renoir

منابع:

1. Vickery, J., 2016. Zandra Rhodes for Valentino. Retrieved from https://patternpeople.com/zandra-rhodes-for-valentino/
2. Valentino Spring 2017. Retrieved from http://www.fashionela.net/fashion/valentino-spring-2017/
3. How Art Has Inspired Fashion Throughout History. Retrieved from https://www.fashioncapital.co.uk/insights/how-art-has-inspired-fashion-throughout-history/