در طول تاریخ، پیوند غیرقابل انکاری بین فمینیسم و مد وجود داشته، اگر در طول تاریخ سفر کنیم شاهد این جنبش خواهیم بود که رفته رفته تکامل پیدا کرده است. لباسها و رنگها به نماد این جنبش تبدیل شدند و زنان لباسهایی که باعث محدودتشان میشد را با قطعات کاربردی جایگزین کردند. در حقیقیت زمانیکه زنان شروع به جستجوی رهایی در زندگی خود کردند، رهایی وارد لباس و همینطور مد نیز شد و فشن در خدمت این جنبش قرار گرفت. چگونگی پیشبرد حقوق زنان توسط مد دارای سه موج و حرکت ملموس بود که با گذشت زمان اتفاق افتاد و تثبیت شد.
موج اول
موج اول این تغییرات حذف کرست و ورود شلوار به کمد لباس زنان بود، حدوداً قبل از سال 1800 زنان کرستهای تنگ و اذیت کننده با دامنهای سنگین و تورهای تنگ میپوشیدند، اما در اوایل این دهه با حمایت فمنیستهای آن دوران پوشش کرست کمتر شد و همچنین به مرور شلوار وارد کمد لباس زنان شد؛ اولین طراحی شلوار توسط آمیلیا بلومر اتفاق افتاد که از شلوار حرمسراهای پادشاهان ایرانی الهام گرفتهشده بود، شلوارهایی که زنان ایرانی زیر دامن برای حفظ عفاف و حجاب میپوشیدند. انقلاب صنعتی در حدود دهههای 1900 و ورود زنان به عرصه کار در خارج از منزل، ورزش کردن، دوچرخهسواری و اسبسواری از عواملی تأثیر گذاری دیگری بود که شلوار جزو پوشش اصلی بانوان شود. همچنین در همین دوران در بعضی از کشورها حق رأی به زنان نیز داده شد، زنان فعال در جنشهای سیاسی رنگهای سبز، بنفش و سفید را به پوشش خود و همچنین مد اضافه کردند.
موج دوم
از پوشیدن کت و همچنین دامن کوتاه میتوان به عنوان موج دوم یاد کرد، زمانی که فرانسه در عرصه فشن در حال یکه تازی بود و از آن به عنوان پتیخت مد یاد میشد و طراحانی چون شنل در حال طراحی لباسهایی متفاوت بودند دنیا دچار جنگ جهانی میشود، زنان به عرصه کار باز گشتند و لباسها سادهتر شد. در دهه 60 و 50 میلادی مری کوانت دامن کوچکی را طراحی کرد که نمادی از انقلاب جنسی شد و با ظهور قرصهای ضد بارداری جرقه زد. در آن زمان زنان در کمد لباس خود دارای شلوار و دامنهای متنوعی بودند که هویت جدیدی از زن را به تصویر میکشد و نشان میداد که خانمها دیگر نقشهای خانگی را پشت سرگذاشتهاند. آن زمان، موقع به تصویر کشیدن قدرت زنانه در نیروی کار بود که در دهه 70 و 80 استایل جدید به زنان ظاهری مردانهتر و حرفهایتر میداد، این استایل از دامنها و کتهای همسان با شانههای پددار تشکیل شده بود، اما همچنان بین لباس پوشیدن زنانه و مردانه تفاوت وجود داشت.
موج سوم
موج سوم لباس پوشیدن زنانه از دو موج قبلی بسیار متفاوت بود، با ورود به قرن 21 مساله نوع لباس پوشیدن زنان دیگر اهمیتی نداشت زنان میتوانستند فمینیست باشند و از شیوههای لباس پوشیدن و زیبایی زنانه استقبال کنند یا اینکه اصلاً از سبکهای زنانه استفاده نکنند. خانمها در حقیقیت میتوانستند خودشان تصمیم بگیرند که کدام لباسها به آنها احساس بهتری میدهد و بحث کمتری در مورد اینکه خانمها چه بپوشند وجود داشت. درست همانطور که در خود جنبش، مد فمینیستی از ایده انتخاب کردن حمایت میکند.
نویسند: زهرا میرزاده
منابع:
Perelberg, D, (2022). looks back at the intersection between fashion and feminism throughout history. Retrieved from
https://www.lofficielusa.com/fashion/womens-movement-feminist-fashion-history
Glista, T, (2017). Fahioning Feminism. Retrieved from
https://confluence.gallatin.nyu.edu/context/first-year-writing-seminar/fashioning-feminism
Chrisman, K, (n.d). The midi skirt, divider of nations. Retrieved from
https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/09/the-return-of-the-midi-skirt/379543/