فشن آندروژنی؛ هنر فراجنسیتی!

مثل اسیری که از توپ و زنجیر خود رها شده‌ باشد، همیشه برای یک پیاده‌روی سریع در میان برف و باران، برای بالا رفتن از کوه و پریدن از روی حصار آماده بودم و چه احساس آزادی داشتم وقتی قرار نبود برای این‌کارها دامنم را در دست بگیرم و هر لحظه نگران حرکات و یا کثیف شدن آن باشم!

 

توضیح کوتاه کلمه‌ی آندروژن :

مد آندروژنی (سرکش) از انگلستان، فرانسه و استرالیا پدیدار شد. در ابتدا این مد پوششی، روشی برای برجسته کردن طبقه‌ اشراف از نظر بصری بود و مبدا آن را می‌توان به قرن هفدهم نسبت داد. واژه “Androgynous”  از کلمه‌ لاتین “Androgune”  گرفته شده که این کلمه از ترکیب واژه‌های یونانی “Andras” به معنای مرد و “Gune” به معنای زن ساخته شده است. آندروژن ترکیبی از ویژگی‌های بدن زن و مرد را توصیف می‌کند.

فرد آندروژن کیست ؟

طبق گفته‌ سازمان بهداشتی جهانی، جنسیت یک ویژگی بیولوژیکی است، در حالی که رفتارهای جنسیتی یک ساختار اجتماعی هستند. آندروژن‌ها هویتی را انتخاب می‌کنند که می‌تواند به عنوان ترکیبی از هر دو (زن و مرد) و یا هیچ یک از جنسیت‌های سنتی مرد و زن توضیح داده شود. به‌طور کلی آندروژن‌ها خود را اینگونه توصیف می‌کنند: بین زن و مرد، بین مذکر و مؤنث و یا نه مؤنث و نه مذکر. آندروژن شکلی از بازنمایی جنسیتی است که مردانگی و زنانگی را ترکیب می‌کند.

دلیل به وجود آمدن مد آندروژن

در طول تاریخ، سبک‌های لباس پوشیدن، بر اساس ساختارهای اجتماعی و بر اساس جنسیت به مردم آن جامعه تحمیل می‌شد. به عنوان مثال شلوار از دیدگاه سنتی یک نوع لباس مردانه محسوب می‌شد که برای زنان جذابیتی نداشت. اما در طول سال‌های 1800 تحت تاثیر انقلاب صنعتی، بعد از آنکه یونیفرم‌ها پدید آمدند، یکنواختی سبک پوشش بین زنان و مردان افزایش یافت. این تغییر پوشش توسط ارتش که جاسوسان زن را به خدمت گرفته بودنند تسریع یافت. آن‌ها مجبور بودند یونیفرم‌های ویژه‌ای شامل ژاکت و لباس را با شلوار بپوشند و همین باعث شدکه کم‌کم این حس برای زنان ایجاد شود که این نوع از پوشش فعالیت‌های روزانه‌شان را محدود نمی‌کند، در نتیجه مد آندروژن پدیدار شد.

پیشگامان مد آندروژن

مد آندروژن، زمانی که فعالان زن شروع به پوشیدن لباس‌های مردانه کردند، محبوبیت زیادی پیدا کرد و به آرامی زنان جامعه این مسئله را درک کردنند که لباس‌های مردانه، در مقایسه با لباس‌های زنانه حس راحتی بیشتری برای آن‌ها فراهم می‌کند و از فعالیت‌های فزیکی آن‌ها در جامعه جلوگیری نمی‌کند. دهه‌های 60 و 70 میلادی عمیقاً تحت تاثیر جنبش آزادی زنان قرار گرفت. همچنین ظهور رسانه‌ها به‌ویژه سینما و موسیقی نقش مهمی را در پذیرش لباس‌های آندروژنی برای عموم مردم ایفا کردند.

الیزابت اسمیت میلر، یکی از اولین طراحانی بود که با دوخت یک مدل شلوار منحصربه‌فرد که بعدها «بلومر» نامیده شد، معروف شد. با شروع دهه اول 1900 درست در حوالی جنگ جهانی اول، نقش‌های سنتی جنسیتی به سرعت شروع به محو شدن کردند. در آن زمان پیشگامان مد و فشن از جمله کوکوشنل شروع به رواج سبک فلاپر کردند و این سبک محبوبیت زیادی در بین افراد معروف به دست آورد.

در طول دهه 1930 خانم مارلن دیتریش هنرپیشه معروف آلمانی که همیشه لباس‌های پر زرق‌وبرق به تن داشت به عنوان اولین ستاره‌های سینما بود که سبک آندروژنی را انتخاب کرد و با کت و شلوار در اولین نمایش فیلم خود ظاهر شد.

 تاًثیر موسیقی بر فشن آندروژنی

وقتی در مورد نقش صنعت موسیقی در توسعه سبک آندروژن صحبت می‌کنیم، نمی‌توان از الویس پریسلی یاد نکرد. چهره‌ زیبای پریسلی و استفاده از آرایش چشم او باعث شد مردم او را به عنوان «مردی زنانه» توصیف کنند. اجرای رولینگ استونز، نیز شروع موجی از سبک‌های آندروژن مختص آقایان را آغاز کرد و از اینجا به بعد مد آندروژن به‌طور گسترده توسط افراد مشهور و همچنین هواداران این سبک در سراسر جهان پذیرفته شد. در طول دهه 1970 جیمی هندریکس نه تنها به دلیل موسیقی، بلکه به دلیل پوشیدن بلوز زنانه و کفش‌های پاشنه بلند معروف شد.

طراحان عصر جدید آندروژن

در دهه 1980 با ظهور طراحان آوانگاردی مانند طراحان ژاپنی، یوجی یاماماتو و ری کاواکابو که طراحان بسیار موفقی در این عرصه هستند ما شاهد نوع جدیدی از طراحی‌های سبک آندوژن به امضای این طراحان هستیم که به خوبی توانسته‌اند این سبک را بیش از پیش وارد دنیای مد  و به خصوص سبک‌های خیابانی کنند.

«آندروژن روشی بی‌طرفانه برای فرد و شناسایی خود است و مد ابزاری عالی برای رسیدن به این هدف می‎باشد»

_یوجی‌یاماماتو

در آخر برای تکمیل متن خود باید متذکر شویم همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، مد آندروژن از گذشته‌ دور همراه ما بوده است و توسط فشن آیکون‌ها به خوبی معرفی شده و در سطح جامعه آرام آرام مورد استقبال عمومی قرار گرفته است و تا امروز که در عصر پست مدرن و در کنار نسل Z هستیم این ترند بیش از پیش فراگیر شده است و نه تنها توسط طراحان به نمایش گذاشته می‌شود بلکه افراد زیادی در تعقیب مد آندروژن هستند.

نویسنده: سپیده آهنی‌زاد